Robotların Efendisi: El Cezeri

Geçen hafta Baykar tarafından üretilen Türkiye’nin ilk uçan arabası Cezeri vitrine çıktı. Türk mühendisler tarafından tasarlanan ve üretilen Cezeri, tıpkı adını aldığı Rezzaz el Cezeri gibi Anadolu’nun kökenli.

Sadece dünyanın ilk sistem mühendisi olan, daha da önemlisi robot biliminin babası olan Cezeri’yi ne kadar tanıyoruz?

Robotik kullanımın başlangıcı kimilerine göre Leonardo Da Vinci olarak bilinir. Ancak ondan 316 yıl önce 1136’da Cizre’de doğan Cezeri, tarihin en önemli sanatçısı ve bilim adamlarından biri sayılan Da Vinci’ye ilham olan isimdir. Da Vinci, Cezeri’nin makine ve robot çizimlerinden etkilendi.

Yazdığı ‘Mekanik Hareketlerden Mühendislikte Faydalanmayı İçeren Kitap’ adlı eserinde; Kam Mili, Krank Mili ve Kaydırıcı Krank, Segmentik Dişli, Su Yükseltme Makineleri, Sifonla El Yıkama Otomasyonu, Ağırlıkla Çalışan Su Saatleri gibi icatları resimlerle anlatılmış.

Dünyanın ilk musluk çizimini yaparak, sektörümüze derin iz bırakan Cezeri’nin en ilginç eserinden biri de Saz Çalan Robotlar idi.

‘Robot’sözcüğü ilk kez Çek yazar Karel Capek’in 1920’de yazdığı ‘Rossum’un Evrensel Robotları’ adlı tiyatro oyununda kullanıldı.

‘İşçi’ anlamıyla Çekçe’ye giren Robot, 9 asır önce, 12’nci yüzyılda ilk kez Cezeri tarafından tasarlamıştı oysa.